عادت ها چگونه شکل می گیرند؟ (قسمت اول)

قبل از اینکه با شکل گیری عادتها آشنا شویم اول باید بدانیم عادت چیست؟

عادت یک برنامه و جریان عادی رفتار است که به طور منظم تکرار می شود و به صورتی ناآگاه بروز می کند. در واقع شرطی شدن پایه و بنیاد ایجاد عادت است.

بسیاری از عادتهای روزانه ما از همین راه کسب می شوند مانند از خواب برخاستن و … . عادت از لحاظ علمی نشان می دهد که مدارهای مغزی مرتبط با عادت و رفتار هدف گرا برای به دست رفتن کنترل در قشر ( اوربیتوفرونتال) منطقه ای مرتبط با تصمیم گیری در مغز، با هم رقابت می کنند و مواد شیمیایی عصبی ای که ( اندوکانابینویئد ) نامیده می شوند، با ایفای نقشی شبیه ترمز روی مدارهای مرتبط با هدف به عادات اجازه می دهد کنترل را در دست بگیرند.

اگر شما مانند %۹۸ انسان ها باشید، عادتهای صبحگاهی نسبتاً مشابهی دارید که در طول سال های مختلف تغییر نمی کند. اما ۲% دیگر انسان های بسیار موفقی هستن که عادت های خود را مدام تغییر می دهند تا موفقیت خود را در زندگی به حداکثر برسانند.

ولی چه دلایلی وجود دارد که انسان ها با عادتها مخصوصا عادتهای بد وابسته می شوند؟ راحت طلبی، ترس از شکست و قدرتی که یک عادت در طی زمان به دست آورده از جمله این دلایل هستند. عادات کهن را به سختی می توان از بین برد و نیز عادات جدید را به سختی می توان شکل داد زیرا الگوهای رفتاری که تکرار می شوند در راهگذرهای عصبی انسان نقش بسته اند. ولی می توان از طریق تکرار عادات جدید را شکل داد.

به اعتقاد ویلیام جیمز پدر روانشناسی آمریکا، عادات همان عواملی هستند که به ما امکان می دهد کاری را برای نخستین بار به سختی انجام دهیم اما همان کار برایمان به زودی آسان و آسان تر می شود تا در نهایت تقریباً بدون هیچ گونه هوشیاری خاصی آن عمل را انجام می دهیم.

ایجاد یک عادت جدید چقدر طول می کشد؟

دوره زمانی برای ایجاد یک عادت می تواند از یک ثانیه تا چندین سال باشد. سرعت ایجاد الگوی عادت جدید با شدت احساساتی تعیین می شود که با آن تصمیم همراه است تا فعالیت در راهی خاص آغاز شود. ساخت عادت جریانی است که طی آن یک رفتار از طریق تکرار منظم به صورت خودکار یا عادتی جلوه می کند ولی چند بار باید تکرار شود تا تبدیل به عادت شود؟ اگر شما به چیزی فکر کنید و آن را مدام و مدام اجرا کنید آن عمل تبدیل به عادت می شود و شکل گیری یک عادت جدید به صورت متوسط ۶۶ روز زمان می برد و از ۱۸ تا ۲۴۵ روز متغیر است . این متغیر بودن میزان زمان به همان شدت احساسات بستگی دارد.

پس اگر در زندگیتان به دنبال تغییر اساسی هستید از عادت هایتان شروع کنید. لازم است چه عادتهایی را ترک کنید و چه عادتهای مثبتی را جایگزین آن کنید؟ ایجاد عادتهای جدیدی که شما در انجام آن ثابت قدم بمانید، بسیار چالش برانگیز است. زیرا شما باید در ذهن خود به جنگ با آن عادتهای قدیمی که می خواهید به عادتی جدید تبدیل شود، بروید.

ارسطو: ما کارهایی که به تکرار انجام می دهیم هستیم. ما نتیجه عادتمان هستیم.

درست است که تغییر عادتها کاری بس مشکل و چالش برانگیز است ولی غیر ممکن نیست.  در واقع وقتی به نتیجه آن عادت جدید فکر می کنید این چالش برایتان لذت بخش می شود و در ادامه تغییر مصمم تر خواهید شد.

 (گردآوری و ارسال: شبنم مرزبان)